FRANCUSKIE JĘZYKI REGIONALNE ORAZ MŁODZIEŻOWY SLANG

Dzisiaj coś dla miłośników języka francuskiego, czyli post o językach regionalnych oraz slangu młodzieżowym :)

Jak wiadomo we Francji językiem urzędowym jest francuski, jednak poza nim istnieje 45 języków regionalnych. Oto kilka z nich:

Lenga d'Òc - język oksytański

Język oksytański, po francusku nazywany L’occitan lub langue d’oc to język regionalny południowej Francji oraz Księstwa Monako. Polacy często nazywają go językiem prowansalskim. L’occitan nie posiada statusu języka urzędowego a nauka jego jest możliwa tylko w niektórych szkołach. W języku oksytańskim wyróżniamy cztery dialekty, które dzielą się na mniejsze subdialekty.

L’occitan nie jest już tak często używany jak dawniej. Posługują się nim jedynie niektórzy ludzie z małych, prowansalskich miasteczek, natomiast jest on rozumiany przez sporą część mieszkańców południowej Francji. Jeśli chodzi o telewizję i media – tylko na kanale France 3 możemy usłyszeć kilka programów w języku oksytańskim. Język ten przypomina trochę połączenie języka francuskiego z hiszpańskim. Poniżej kilka przykładów oksytańskich słów i zwrotów:


Pensi que – myślę,że…(po fr. je pense que)

Qu’es aquo? – co to jest? (po fr. qu’est-ce que c’est?)

femna – kobieta (po fr. femme)

òme – mężczyzna (po fr. homme)

França – Francja (po fr. France)

Euskara - język baskijski

Język baskijski, po francusku Le basque jest językiem regionalnym Basków – narodu mieszkającego na pograniczu Francji i Hiszpanii. Jest on jednym z najstarszych języków Europy. W większości szkół dzieci uczą się obowiązkowo języka baskijskiego. Obecnie powstaje bardzo dużo książek i czasopism w tym języku oraz wiele programów telewizyjnych. Ciekawostką jest, że le basque nie należy do żadnej grupy językowej. Mówi się, że w języku baskijskim możemy spotkać bardzo dużo słów pochodzenia hiszpańskiego i francuskiego, jednak le basque nie przypomina żadnego z tych języków. W przypadku języka oksytańskiego, osoby znające francuski lub hiszpański są w stanie go zrozumieć, natomiast w przypadku baskijskiego – już niekoniecznie. Poniżej kilka przykładów:


Bai – tak (po fr. merci)

Ez – nie (po fr. non)

Kaixo – cześć (po fr. salut)

Zer moduz? – jak się masz (słynne francuskie Ca va?)

Lëtzebuergesch - język luksemburski

Język luksemburski, czyli po francusku Luxembourgeois jest przede wszystkim używany w Luksemburgu (i posiada status języka urzędowego razem z językiem francuskim i niemieckim) oraz w niektórych miastach Francji, Niemiec i Belgi. Początkowo był on uznawany jako dialekt języka niemieckiego, jednak od niedawna został zaakceptowany jako język regionalny. Luxembourgeois jest raczej językiem mówionym. Dzisiaj jest on obowiązkowym przedmiotem szkolnym, a w telewizji możemy zobaczyć bardzo wiele programów emitowanych w tym języku. Język luksemburski uważany jest za połączenie języka francuskiego i niemieckiego, chociaż zdecydowanie bardziej przypomina ten drugi (luksemburski należy również do rodziny języków germańskich), także w tym przypadku osoby mówiące po francusku raczej nie będą w stanie zrozumieć zbyt wiele. Poniżej kilka słówek:


moein – dzień dobry (fr. bonjour)

aeddi – do widzenia (fr. au revoir)

merci – dziękuję (tak jak po francusku :)

Ch’ti – język pikardyjski

To zdecydowanie mój ulubiony język regionalny Francji ;-). Językiem pikardyjskim posługują się mieszkańcy Pikardii, czyli północnej części Francji. Częściej uznawany jest jako dialekt niż jako odrębny język. Jest on językiem głównie mówiony. Ch’ti różni się przede wszystkim intonacją i słownictwem, więc ciężko jest go zrozumieć Francuzom z innych regionów (a co dopiero zrozumieć obcokrajowcom..:D). Osobom uczącym się języka francuskiego polecamy obejrzenie filmu „Bienvenue chez les Ch’ti” aby posłuchać tych różnic pomiędzy językiem pikardyjskim a tradycyjnym francuskim. Poniżej możecie znaleźć kilka ciekawych wyrażeń Ch’ti:


Adé! – cześć! (francuskie salut)

Merci eun' mass' – dziękuję bardzo (po fr. merci beaucoup)

Cha va tisot ? – masz się dobrze ? (po fr. ca va toi ?)

Bequot – buziaki (po fr. bisous)

J'chte ker – kocham Cię (francuskie je t’aime brzmi chyba bardziej romantycznie…)

Brezhoneg – język bretoński

Język bretoński (po francusku breton) używany jest przez mieszkańców Bretanii (północno-zachodnia Francja). Dzieli się on na cztery dialekty. Coraz mniej osób (szczególnie dzieci) mówi w języku bretońskim i w związku z tym jest on klasyfikowany jako język zagrożony. Nie ma możliwości nauczenia się języka bretońskiego w szkole, a w mediach jest on niezwykle rzadko spotykany. Jedynie drogowskazy uliczne są często przedstawione w dwóch językach : bretoński i francuski. Breton należy do grupy języków celtyckich, więc nie przypomina w ogóle języka francuskiego i jest dla Francuzów z innych regionów zupełnie niezrozumiały. Jest również niesamowicie trudny do nauczenia. Poniżej bretońskie słowa i zwroty :


Demat – francuskie bonjour (i jak, zgadlibyście, że chodzi o „dzień dobry” :D ?)

Trugarez – francuskie merci

tadig ha mammig – tata i mama (papa et maman)

komz a ran un tamm brezhoneg – mówię trochę po bretońsku (fr. je parle un peu breton)

A teraz kilka słów o slangu francuskim.

W języku francuskim istnieje tzw. Verlan, czyli przestawianie sylab w wyrazie aby utworzyć nowe słowa slangu. Verlan używany jest głównie przez osoby młode. Samo tworzenie takiego słowa nie jest trudne, natomiast jego zrozumienie…już trochę gorzej. Oto kilka przykładowych słow slangu :









Cimer -> merci

Ouf -> fou (szalony)

Meuf – femme (kobieta)

Zyva – vas-y (potocznie : no dalej !)



Który z dialektów spodobał Wam się najbardziej? A może spodobał Wam się francuski slang i sami spróbujecie stworzyć jakieś nowe słowa? Czekamy na Wasze propozycje w komentarzach :)

S.